Inoiz ez bezalako urbanizatze-testuinguru batean, hiriak inguruan duen eragina mugatuko duten planta trinkoak eskatzen ditu arkitektura garaikideak. Horren ondorioz, ugaritu egin dira bizitegi-erabilerarekin zerikusia duten altuerako eraikinak. Giza eskala albo batera uzteko arriskua dago dentsitate handiko etxebizitza horietan, non bata bestearen gainean metatutako apartamentuen errepikapen monotonoa izaten den, inolako irizpide egituratzailerik jarraitu gabe, teknika industrializatuekin batera (hala nola gortina-hormak eta azal monolitiko homogeneoak). Hori guztia aintzat hartuta, lehiaketa honetan berrikuntzaren giltzarritzat aztertzen da fatxada, zeinak hirigintza antropozentriko eta integratzailearen aurpegi berria gorpuzten duen, hirigintza hori jasangarria baita ingurumenaren, gizartearen eta ekonomiaren ikuspuntuetatik.
Funtsezko elementu arkitektonikoa da eraikin baten fatxada; barrualdearen eta kanpoaldearen arteko trantsizioa ezartzen du, norbanakoaren pribatutasunaren eta hiriko espazio kolektiboaren artekoa, manipula daitezkeen ingurumen-baldintzen eta urtaroetan aldatuz doan klima baten artekoa, badago eta klima horren eragina kontrolatzerik hegalen edo eguzki-babeserako gailuen bitartez. Eraikinaren «azalak», ordea, lodiagoa ere izan ahalko luke, trantsiziozko espazio habitagarria, lehenagoko balkoi eta galerien estilora, baina eguneratua. Alderdi materialean aspektu berriak sartzeko aukera izan liteke, hala nola eraikinek ingurumenean duten eraginari buruzko kezka gero eta handiagoa, hondakin-sorkuntza edo energia-kontsumo txikiko materialak. Elementu bizi bat ere izan liteke, denboran zehar hiriaren eraldaketak eskatzen duen eran bilakatzeko gai. Eta ez litzateke ahaztu behar barruan duen organismo horrek kanpoaldearekin airea trukatzeko behar den porositatea. Etorkizuneko fatxadek ondo baliatu beharko lukete eguzki-energia biltzeko edo euri-ura batzeko duten potentziala, hiri-baratzeen bitartez naturarekiko lotura erraztearren. Altuerako eraikinetako bizitegi-unitate errepikakorrek —zeinek monotonia eragiteaz gain norbanakoaren identitatea kolektibitatean desegiten duten— erronka berri bat ere badakarte. Horri aurre egiteko, bizitegi-fatxadaren etorkizunari aurrea hartuko dioten tresnak beharko ditugu; izan daiteke fatxaden baldintza formaletan oinarritutako adierazpen artistiko edo intelektualak baliatzea, edo pertzepzioari eta giza eskalei lotutako aspektuak barneratzea. Etorkizun hori —eraikitako habitataren aurpegian islatua agertzen dena— bat dator indarra hartzen ari diren gizarte-balioekin, hala nola: gizarte-arazoei buruzko kezka; giza eskala eta norbanakoaren adierazpena, identitatearekiko, norbanakoaren irudiarekiko eta gizartean okupatzen duen tokiarekiko harremanean; edo arkitekturan hutsuneen espazio-definizioen oinarri diren erabaki material eta teknologikoak.
Altuerako etxebizitza kolektibo mota hauen fatxadetarako proposamen berritzaile bat eskatzen da, aspektu horiek guztiak barne hartuko dituen irtenbide sintetikoa ekarriko duen azaldutako baldintzatzaile konplexuen arteko orekaren bitartez. Fatxada, hala, eraikitakoaren eta eraikita ez dagoenaren arteko muga gisa ulertzen da, etorkizuneko hiriaren irudiaren distira gisa. Proposamenean lau altuerako eremua zehaztuko da, eta altuera bakoitzeko lau gela, partaideak asmatutako eskema zabalago batetik aterata. Partaideek hartuko dituzte barruko espazioen tamaina eta altuerari eta baldintza klimatikoei buruzko gainerako erabakiak, baina proposamenean agertuko beharko dute.
Entrega:
• Izenburua eta testua, 100 hitz gehienez
• Altuerako bizitegi-eraikineko fatxadaren altxaera eta maketa fisikoaren (1:200 eskalan) argazkiak, hiri-kokagune batean eta 12 eta 18 solairu arteko altuerarekin.
• Eremu zehatzago baten oinplano, sekzio eta altxaerak, bai eta maketa fisikoa ere (1:50 eskalan), 4 solairuko altuerarekin eta 4 gelako zabalerarekin.
• Materialen eta eraikitze-sistemen zerrenda, erabaki diren irtenbide eta azpiegiturak erakutsiko dituena.
• Barrualdearen bista bat eta kanpoaldea erakusten duen bista bat.
Anupama Kundoo, Berlin, 2019ko ekainak 10